Voormalige Marechaussee zet Reünies op in Terhole: Jaap van Zijderveld zoekt oud-collega's
vrijdag 19 april om 09:56
Sinds enige tijd heeft Roeland van der Kley, kunstenaar/schilder, uit Mauritsfort, zich volledig verdiept in de oude Boekdrukkunst. En als Roeland ergens aan begint, streeft hij perfectie na. Hoog tijd voor Rita Bardoul om eens een babbel met Roeland te maken over zijn vooruitgang op het gebied van de oude ambacht: de Boekdrukkunst. En om Roelands' zelf gedrukte, op zijn handgeschepte papier, Koppermaandag Prent toe te lichten.
Het Grafisch Atelier
Roelands' grafisch atelier bestaat uit een complete traditionele drukkerij met drie persen, zetbokken vol prachtige letterkasten en verder alles wat nodig is, om zelf boeken te kunnen drukken van zijn zelfgeschreven verhalen. De oudste pers, een Albion pers uit 1858, spreekt het meest tot de verbeelding. Het drukproces is identiek aan dat van Johannes Gutenberg, de uitvinder van de boekdrukkunst in Europa, die dit principe in 1450 introduceerde. Tot ongeveer 1950 heeft men op dergelijke persen en met dit drukprocedé gewerkt. Na 1950 vloog de techniek alle kanten op en tegenwoordig bestaat het drukkersvak alleen nog maar uit drukken op een knop. De techniek heeft het overgenomen van het oude vakmanschap.
De Albion pers en een zetbok
"De reden waarom ik op deze wijze boeken druk is omdat ik een manier zocht om mijn verhalen, met eigen tekeningen en schilderijen ter illustratie, van een artistiek proces door wilde laten vloeien naar een louter ambachtelijk proces. Zo is het cirkeltje mooi rond. De digitale wonderwereld heeft al genoeg verprutst en verknoeid. Ik vond het uitermate belangrijk om kunsten en ambacht met elkaar te verenigen", zegt Roeland, "Mijn boeken worden uiteraard ook digitaal gedrukt. Zo’n machine spuugt 1000 boekjes uit in een tijd van niks. Handmatig drukken op de traditionele wijze kost enorm veel tijd. Elk lettertje moet met de hand in loden letters gezet worden. Tekeningen dienen omgezet te worden in hoogdruk clichés en alles moet als laatste handeling met de hand gebonden worden tot een boek. Van die handgemaakte versie verschijnen aanzienlijk minder boeken. Zo tussen de 100 en 200 exemplaren. Maar die zijn wel allemaal genummerd. Net als een ets".
De Koppermaandag prent
Al in de 15-de eeuw was er sprake van Koppermaandag. Dat was een feestdag voor de gilden die op de eerste Maandag na Driekoningen gevierd werd. De gildelieden gingen na enkele plechtigheden met hun ‘kopper', een soort grote lepel, langs de huizen om geld in te zamelen, wat zij daarna verbrasten. Omdat die feesten nogal eens uit de hand liepen werden ze in 1604 verboden. Alleen in de grafische sector bleef dit feest overeind. Leden van het grafisch gilde maakten een ‘Koppermaandag prent’ om hun kunnen te bewijzen aan hun meesters en drukkerij directeuren. Tot op de dag van vandaag wordt dat nog steeds gedaan door o.a. de marge drukkers. Deze groep drukt nog steeds met loden letters en oude degelpersen. Veel zie je hier in het dagelijks leven niet van terug. Het enige wat hier nog aan herinnert, is de krantenbezorger die langs de deur komt om nieuwjaar te wensen en een krant plus een kaartje achter te laten. Hij krijgt dan wat geld, als dank, voor de bezorging. De kerstkaart en nieuwjaarskaart zijn hiervan afkomstig, maar deze zijn inmiddels een eigen leven gaan leiden.
Roelands' Koppermaandag Prent
"Zelf ben ik uiteraard ook een marge drukker en om die reden heb ik dit jaar een Koppermaandag prent gedrukt op zelf geschept papier en die gedrukt op de oude Albion pers uit 1858. De hele kaart, exclusief de inkt, komt dus uit zijn eigen atelier. De inkt komt van de fabrikant omdat ik nog geen inktvis heb kunnen vangen in de Schelde. Het was een hoop werk, maar wel prachtig om te doen. Ik maakte een tekening van mijzelf bij de Albion pers uit 1858. Tussen mij en de pers zit de poes. Snoopy. Die tekening zette ik om in een hoogdruk cliché om deze af te kunnen drukken op een dergelijke pers. Het drukkersvak is een prachtig vak. Een lust om te beleven en dat maakt al dat werk weer goed", zegt Roeland terecht trots.
Vanzelfsprekend schildert Roeland ook nog. Hij geeft daar ook les in bij Toonbeeld. Wil je daar meer over weten dan moet je maar even kijken op de site van Toonbeeld ( www.toonbeeld.nl ). Maar naast schilderen doet hij nog veel meer. Atelier Mauritsfort staat voor schilderen, schrijven, illustreren, drukken, boekbinden en uitgeven van boeken die van zijn hand komen. Hij schrijft ook verhalen. Spook- en streekverhalen in het bijzonder. Zeeuws-Vlaanderen zit daar vol mee en ook vandaag de dag zijn er nog spoken te vinden, als je maar een beetje zoekt en vraagt. Het beste resultaat krijg je als je rond tien uur ’s avonds de kroeg binnen loopt en er naar vraagt. Na wat pinten komen de stemmen los en kun je gaan schrijven. Tevens verbouwt Roeland zijn paradijselijk huisje, volgens de authentieke huizenbouwmethode (begin 1900). En sinds kort heeft hij er een huisgenoot bij, Snoopy, de huiskat.
Roelands schilderijen zijn te zien bij Galerie Lokaal 54 in de Nieuwstraat in Terneuzen en bij Art Gallery Pot in Axel. Roeland kun je volgen op FB roeland.van der kley en op youtube roelandvanderkley waar dagelijks een korte impressie van zijn dag te bekijken is.
Door: Rita Bardoul - GO-RTV
Foto's : Roeland van der Kley
